Barter nedir ? Atılım Altun

Terim olarak barter, takas anlamına geliyor. Daha açık bir ifadeyle, bir şirketin satın aldığı mal ve hizmetin bedelini kendi ürettiği mal veya hizmetle geri ödemesi olarak da tanımlamak mümkün. Bu sistemde, para olmaksızın yapılan/sahip olunan mal ve hizmete karşılık, ihtiyaç duyulan mal ve hizmet satın alınıyor. Para kullanılması da mümkün fakat diğer ticari işlemlerden farklı bir işlevi oluyor. Zira burada para bir değer saklama aracı olarak değil bir muhasebe birimi olarak kullanılıyor. Mal ve hizmetlerin satışında bir pazarlama ve satış kanalı olarak kullanılırken, aynı zamanda finans kaynağı olması da bu noktada, takasın dana gelişmiş bir türevi olarak da görülebilir. Örneğin, iki kişiden birinin pantolona, diğerinin ise gömleğe ihtiyacı var diyelim. Bu kişilerin birinin elinde ihtiyaç fazlası pantolon, diğerinin elinde de fazladan gömlek var. İhtiyaçlarının farkında olan bu iki kişi karşılıklı anlaşarak gömlek ve pantolonu hiç para kullanmadan değiştiriyor. İşte barter sisteminin temelinde var. Bu yazi atilim altun tarafından hazırlanmıştır. Tanım olarak Barter "Takas" anlamına gelir. Ekonomi ve ticaret sisteminde ise Barter terimi, sıradan takas işlemlerinden daha ötede, etkin bir ticari sistemi ifade etmektedir. Barter´ı ana hatlarıyla, satın alınan mal ve hizmetin bedelinin, üretilen mal ve hizmet ile ödendiği bir finansman sistemi olarak özetleyebiliriz. Barter uygulamalarına katılmak için öncelikle herhangi bir işletmenin Barter Ortak pazarına üye olması gerekmektedir. Kısaca Barter Sistemi, firmaların bir araya gelerek oluşturduğu bir pazardır ve Barter Ortak Pazarı´nı oluşturan tüm firmaların mal arzları ve talepleri ile işlemektedir. Bu anlamda herhangi bir ticari ya da emtia borsasından farklı görünmemektedir. Oysa ki Barter, farklı ticari işlemlerinde olduğu komplike bir pazardır. Barter Sistemi ile çalışan üye bir firma, Barter Ortak Pazarı´ndan satın aldığı malların ve hizmetlerin bedelini, ürettiği veya pazarlamasını yaptığı ürünleri Barter Ortak Pazarı´nda satarak öder. Barter Pazarı´na ürün satan firma, bedelini, Barter Pazarı´nda satışa sunulmuş mallar ve hizmetler listesinden dilediğini satın alarak tahsil eder. Barter firmaları arz ya da taleplerini Barter Ortak Pazarı´na sunar.

Ekonomi de "trampa"da denilen (ki trampa ekonomisi paranın değerinin hızla düştüğü enflasyonist ülkelerde hep olumsuz anılır) bu tip takas yönteminin üst düzeyde yapılanmış bir modeli olan Barter, bir mal ve hizmet değeri ölçüsünde pazarlandığı etkin bir finansman aracıdır . Fiyatı alıcı ve satıcı karşılıklı belirler. Barter şirketi ise bu sistemde alıcı ve satıcıyı bir araya getiren bir düzenleyici veya hakem gibidir. Örneğin Barter şirketi serbest piyasa sistemi içinde işlemlerin gerçekleşmesini denetler. Bu sayede barter sistemine üye herhangi bir firmaya, ürün ya da hizmetini piyasaya arz ettiği fiyattan daha yüksek bir fiyatla satmasına izin vermez. Eğer barter sistemi dahilinde yapılacak bir satışta yüksek fiyat isteyen firmalar tespit edilirse Barter Şirketi tarafından bu firma ya da firmalar uyarılır. Buna rağmen yine de yüksek fiyat stratejisine devam ederler ise firma Barter üyeliğinden ihraç edilir.
Satışların gerçekleştirilebilmesi için bazı prosedürlerin uygulanması gerekmektedir. Örneğin üye firmalar ürün ya da hizmetlerini alıcı firmalara satabilmeleri için Barter Şirketinden satış yapabilme yetkisi olan provizyon kodu almaları gerekir. Provizyon kodu alınmadan yapılan satışların tahsilatında ihtilaf olursa Barter Şirketi sorumluluk kabul etmez. Üye firma işlem yapacağı esnada Barter Şirketi tarafından Barter ortak pazarından hangi oranda ürün alabileceği ve yine hangi oranda satış yapabileceğini belirten öneride bulunur. Burada yaratılmak istenen amaç, üye firmaların ürünleri ile ödeme yapabilecekleri oranda alım yapmaları ve ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri oranda satış yapmalarını sağlamaktır. Barter işlemlerinde kredi olanakları da mevcuttur. Örneğin alım esnasında kullanılan Barter kredisi, üye firmalara verilen bir mal ve hizmet kredisidir. Firmalar ihtiyaçları olan mal veya hizmeti Barter sisteminde satın alırlar ve bedelini ürünleri ile ödeyecek durumda değillerse on iki ay sonunda nakit olarak öderler...

Yurt içi ve yurt dışı pazar koşullarındaki gelişmeler ve ekonominin her geçen gün değişkenlik ifade etmesi , iş hayatını yeni yöntemler aramaya, şirketleri yeni finansal enstrümanlarla tanışmaya itmektedir. Rekabetin artmasından kaynaklanan pazarlama ve satın alma konusunda likidite ihtiyacından kaynaklanan sorunların çözümünde “Barter Exchange Trade” sistemi , söz konusu yeni yöntemler arasında en çarpıcı olanıdır.
Yeni bin yılın ticaret sistemi olarak nitelediğimiz Barter, özellikle pazarlama , satın alma ve finansman konusunda ek kaynaklara ve yeni yöntemlere ihtiyaç duyan firmaların, ortak bir mal ve hizmet havuzu oluşturarak, ihtiyaçları olan ve nakit para ödeyerek satın almış oldukları mal ve hizmetleri kasalarındaki nakit ile değil, kendi üretmiş oldukları mal ve hizmetleri vererek satın almalarıdır. Barter’ı “takas”dan ayıran en önemli özellik, mal satan firmanın sattığı malın karşılığını malını sattığı firmadan değil, ortak havuz üyesi ve havuza mal arz etmiş olan diğer firmalardan barter şirketi denetim ve organizasyonunda sağlamasıdır.

Ticari faaliyet içinde bulunan her türlü kuruluş ekonominin olumlu seyretmesini özlemle beklemektedir. Oysa organizatörlüğünü yapmakta olduğumuz alternatif model, şirketleri ekonomik sıkıntı içinde de rahatlatabilmektedir. İşte alternatif model ve çözüm “Barter Sistemi”dir. Barter sistemi; ekonomilerin vazgeçilmez değer birimi ve değişim aracı olarak ürettiği paranın, kısmen de olsa yerini alabilecek; spekülasyonlardan etkilenmeyen, gerçek değerini üretimden alan bir finansman modelidir. Barter, sadece sisteme üye olan şirketlerin birbirleriyle alışveriş yapabildikleri bir Ortak Pazar’da, bir şirketin satın aldığı mal veya hizmetin bedelini yine kendi ürettiği mal veya hizmetle ödemesini sağlayan sistemin adıdır.
21. yüzyılın ticaret modeli olarak Batı ülkelerinde hızla gelişen Barter Pazarında dinamik ticaret devam etmektedir. İhtiyaçlarını, ürettikleri malları veya hizmetleri Barter Pazarı’na satarak para ödemeden karşılayan firmalar, böylelikle ekonomideki durgunluktan etkilenmemektedirler. Bir firma, ihtiyaçlarını Barter Sistemi ile karşıladığı oranda nakit tasarrufu etmekte, ödemeyi ürünüyle yaptığı oranda satışlarını artırmaktadır. Bugün sadece ticari firmalar değil, aynı şekilde kamu kuruluşları, meslek örgütleri, belediyeler ve hatta devletler de ihtiyaçlarının finansmanını atıl kapasiteleri ile ödemek için Barter Pazarı imkânlarından faydalanmaktadırlar.
Barter, kurumsal anlamda Dünya'da, özellikle ABD’de 40 yıldan bu yana uygulanan bir finans sistemidir. Bugün çeşitli ülkelerde 600 binden fazla kuruluş barter ticareti yapmaktadır. Barter Sistemi, Türkiye'de, 1992 Yılından beri faaliyet göstermektedir ve yıllık ortalama 400 milyon USD ciro yapmaktadır. O günden bugüne 10 bine yakın firma Barter Sistemi alışverişinde bulunmuştur. Bugün Ülkemizde pek çok firma "Şimdi Değişim Zamanı" sloganıyla yola çıkan, Barter uygulamalarına yeni bir kalite anlayışı getiren Avrasya Barter'ın organizatörlüğünde Barter Ticareti yapmaktadır. Kaliteli hizmet üreterek sektörün kalkınma hamlesine örnek oluşturmak isteyen Avrasya Barter, ülkemizdeki kalitesini belgeleyen nadir barter şirketlerinden biridir. Avrasya Barter’ın hizmetleri ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi onaylıdır.