Tüp Bebek ve Kök hücre Tedavisi

Kısırlık tedavisinde kök hücre kullanımı iki açıdan önem taşımaktadır. Bunlardan ilki, yetişkin kök hücrelerden gamet dediğimiz yumurta ve sperm hücrelerinin elde edilmesidir, İkincisi ise endometrium denilen rahim içerisindeki, bebeğin yerleştiği tabakanın onarılması veya desteklenmesidir. Bu şekilde, yaşlanma veya erken menopoz nedeniyle yeterli veya hiç yumurta edilemeyen kadınların kendi yumurtaları ile gebe kalmasının sağlanması amaçlanmaktadır. Erkeklerde de sperm elde edilemeyen olgularda erkeğin kendi vücut hücresini kullanarak aynı genetik yapıyı taşıyan spermlerin elde edilmesidir. Kök hücre ile ilgili bu çalışmalarla birlikte kimi toplumlarda etik tartışmalara yol açabilen yumurta veya sperm bağışı gibi, başkasından gamet hücresi alarak gebelik elde etme gibi yöntemlerin de tamamen ortadan kalkmasa da sona ermesi beklenebilir...
Mayıs 2003 tarihinde embriyonik kök hücrelerden insana yumurta hücresi (oosit) üretildiği yolunda çalışmalar bildirilmiştir. Aynı yumurtanın başka kök hücrelerin sağlanabilmesi için kullanılabileceği de belirtilmiştir. Bu şekilde insan yumurta veya blastokistlerine kök hücre kaynağı sürekli gereksinim duyulmaksızın embriyonik kök hücre elde edilebile olanağı da doğacaktır. Benzer şekilde kök hücrelerden sperm elde edilmesi yolunda ilk çalışmalar olumlu sonuçlar vermektedir. Günümüzde sperm öncü hücrelerinin laboratuarlarda geliştirilmesi veya bunların kullanılması yoluyla gebelik sağlanması pratikte uygulanan yöntemlerdir. Bu öncü hücrelerle yüksek oranlarda embriyo elde edilebilmesine rağmen gebelik oranları çok düşüktür...Tüp bebek yaptıran çiftlerde gebelik başarısı açısından en önemli sorunlardan bir tanesi ise döllenen ve nakledilen embriyoların rahim duvarına yapışmamasıdır. Bazı hastalarda ise çeşitli girişimler ve yangılara bağlı olarak endometirum adı verilen rahim duvarını tamamen zedelenir (Ascherman Sendromu) ve gebelik oluşamaz. Her iki gruptaki hastalar da varolan tedavilerin yetersiz kalması halinde taşıyıcı anne bulmak yoluyla gebelik şansına sahip olabilir. Kök hücre teknolojisinin gelişmesiyle birlikte bu sorunlara yönelik bazı alternatif tedavi biçimleri de gündeme gelmektedir
Endometrium her adet döneminde kendini yenileyen dinamik bir dokudur. Endometriumun bazal tabaka denilen, alt katlarında yer alan kök hücreler her ay adet kanı şeklinde dökülen bu dokunun yenilenmesinde görev almaktadır. Bazal tabakadaki kök hücreler farklılaşarak, dökülen endometriumun tekrar oluşmasını sağlarlar. ABD, Yale Üniversitsinde yapılan bir çalışmada kemik iliği kök hücrelerinin endometrium yenilenmesinde rol aldığı gösterilmiştir. Bu çalışmanın sonuçlarına bakarak, hastadan alınan yetişkin kök hücreler kullanılarak endometrium zedelenmeleri halinde tedavi şansı doğabilecektir. Hastanın kendi dokusuna uygun kök hücre nakilleri ile embriyoların yapışamamasına bağlı olarak gebe kalamayan kadınlarda gebelik elde edebilme şansının artırılabileceği de düşünülmektedir.